سلامت

بیماری واریکوسل چیست + علائم و درمان واریکوسل

دوست عزیز، لطفا از ما حمایت کنید
بیماری واریکوسل چیست + علائم و درمان واریکوسل
بیماری واریکوسل 

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]بیماری واریکوسل اتساع و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه وریدی ( سیاهرگی ) بالای بیضه هاست. مشابه  واریکوسل در اندام های دیگر هم دیده میشود که شایع ترین آن در پاها میباشد.[/box]

بیماری واریکوسل چیست؟

بیماری واریکوسل “Varicocele”اتساع و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه وریدی ( سیاهرگی ) بالای بیضه هاست.

مشابه واریکوسل در اندام های دیگر هم دیده میشود که شایع ترین آن در پاها میباشد که همگان آن را با نام واریس

میشناسند.علت این اختلال در سیستم سیاهرگی مادرزادی بوده هرچند واریکوسل بصورت خیلی نادر بصورت

اکتسابی و در سنین بالاتر بدون سابقه قبلی میتواند دیده شود.

شیوع آن زیر ۱۰سال نادر است ولی در بالغین جوان ۱۵% و در مردان نابارور ۲۰ تا ۴۰% میباشد.در کسانی که

با ناباروری ثانویه مراجعه می نمایند یعنی قبلا بچه دار شده اند شیوع واریکوسل به ۷۰% میرسد. ۹۰% موارد

طرف چپ و در ۱۰% موارد دو طرفه است علت این پدیده طولانی تر بودن ورید تخلیه کننده خون بیضه چپ به ورید

کلیوی و همچنین زاویه عمودی تر آن نسبت به سمت راست می باشد.

علت واریکوسل چیست؟

بیماری واریکوسل در اکثریت قریب به اتفاق مادرزادی است ولی سن بروز و کشف آن سن بلوغ میباشد علت این

موضوع این است که بیضه ها تا سن بلوغ رشد کمی دارند و در این سن است که بیضه رشد زیادی میکند که این

امر ناچارا همراه رشد عروق تغذیه کننده آن میباشد و در نتیجه ظاهر شدن اختلال سیاهرگها و واریکوسل مشخص

میشود،این امر به خصوص در واریکوسل های شدیدتر بارزتر و نمایان تر میشود.

علائم واریکوسل

این بیماری می‌تواند هیچ علامتی نداشته باشد، یا چندین علامت از خود بروز دهد از جمله درد

  • درد می‌تواند بصورت تیز و قابل تشخیص باشد یا بصورت مبهم
  • درد می‌تواند با ایستادن یا فعالیت‌های ورزشی بیشتر شود
  • درد در طول روز بیشتر می‌شود.
  • درد در هنگام دراز کشیدن به پشت کمتر می‌شود.

معمولا واریکوسل در هنگام ناباروری یا معاینات دوره‌ای تشخیص داده می‌شود. در هنگامی که بیمار در اسکروتوم

خود متوجه توده یا تورم یا تفاوت سایز در بیضه‌ها شود می‌توان به این بیماری شک کرد.

نحوه تشخیص واریکوسل

در بیماری که با ناباروری و واریکوسل مراجعه می نماید علاوه بر معاینه و شرح حال باید حداقل دو یا سه آزمایش

منی برای تصمیم گیری وجود داشته باشد. با توجه به حساسیت آزمایش باید در آزمایشگاهی انجام گردد که به

طور تخصصی این آزمایش را انجام می دهند.

معاینه باید با دست و ابتدا در حالت ایستاده و سپس در حالت خوابیده انجام گردد تا مشخص شود آیا با دراز کشیدن

واریکوسل کاهش چشمگیر پیدا می کند یا نه که اگر نکرد سونوگرافی شکم و لگن برای بررسی بیشتر انجام گردد.

در زمان معاینه ممکن است وریدها مانند واریس پا قابل مشاهده باشند یا مانند کیسه پر از کرم قابل لمس باشند یا

بازور زدن قابل لمس شوند که این معیارها بیانگر شدت این بیماری می باشد. در تشخیص واریکوسل معاینه بالینی

حرف اول و آخر را می زند و سونوگرافی برای مواردی به کار می رود که معاینه مشکل باشد مانند بیماران بسیار چاق

یا موارد خفیف. البته از سونوگرافی داپلر یا رنگی می توان برای تایید عود ( برگشت خون به سمت بیضه ها) پس از

عمل کمک گرفت.

درجه بندی واریکوسل

  • گرید ۳ : وریدها در حالت ایستاده قابل مشاهده اند
  • گرید ۲ : وریدها در حالت ایستاده قابل لمس میباشند
  • گرید ۱ : وریدها هنگام زور زدن قابل لمس میباشند
  • واریکوسل ساب کلینیکال: که با معاینه قابل لمس نیستند ولی با سونوگرافی تشخیص داده می شود.

عوارض واریکوسل

واریکوسل دو اثر مضر بیماری زا در انسان دارد.یکی اثرات مضر آن بر روند ساختن اسپرم در بیضه و دیگری تخریب

و کوچک کردن اندازه بیضه در طولانی مدت است.اینکه این بیماری با چه مکانیسمی باعث اختلال در اسپرم سازی

میشود نامشخص است ولی مواردی مثل افزایش درجه حرارت ،کاهش جریان خون و افزایش متابولیسم مضر در

این امر دخیل اند ولی اینکه نقش کدام صد در صد است نامشخص است.

باید دانست که هرچه شدت واریکوسل بیشتر باشد اثرات تخریبی آن بر روند اسپرم سازی بیشتر بوده و هر

چه زمان بیشتری ادامه داشته باشد و درمان آن به تعویق بیفتد اثرات تخریبی بیشتر میشود.

بطور کلی حدود یک سوم افرادی که واریکوسل دارند آزمایش اسپرم آنها مختل است یعنی یا تعداد و حرکت

اسپرم ها و یا اشکال سالم اسپرم در آزمایش پایین است که در اکثریت موارد همه موارد ذکر شده اختلال دارد.

در مورد اثر بیماری بر روی اندازه بیضه در واریکوسل های با شدت بالا دیده میشود که در طولانی مدت باعث

کوچک شدن اندازه آن میشود.

علت ، علائم ، عوارض ، تشخیص و درمان واریکوسل

درمان واریکوسل

در ابتدا با توجه به اینکه بسیاری از بیماران در زمانی که تشخیص واریکوسل برای آنها گذاشته می شود نگران و

مضطرب میشوند باید گفت که این یک بیماری خوش خیم است اما درمان دارویی ندارد و تنها روش درمان

آن جراحی است .

[irp posts=”1469″ name=”قرص آموکسی سیلین چیست + نحوه مصرف و عوارض جانبی”]

تصمیم گیری برای عمل بستگی به فاکتورهای گوناگونی مانند: شدت بیماری و سن بیمار و وضعیت باروری

(تاهل و داشتن یا نداشتن فرزند) دارد. در مواردی که بیمار واریکوسل گرید دو یا سه داشته باشد و با ناباروری

مراجعه نموده باشد نیاز به عمل جراحی واریکوسلکتومی دارد. اگر بیماری با اختلال در آزمایش منی همراه

باشد باز هم نیاز به عمل دارد (همان طور که گفته شد باید حداقل دو یا سه آزمایش منی برای تصمیم گیری

وجود داشته باشد).

در برخی رفرنس ها اگر مرد جوانی با واریکوسل قابل مشاهده یا قابل لمس (درجه سه یا دو) مراجعه نماید و

فعلا قصد بچه دارشدن هم نداشته باشد برای پیشگیری از اثرات نامطلوب آن بر باروری توصیه به عمل می شود.

در مورد جراحی واریکوسل های بسیار خفیف یا ساب کلینیکال اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد اما ما توصیه

به عمل نکرده و فقط آنها را پیگیری می کنیم.

روش های جراحی

بیماری واریکوسل درمان دارویی ندارد و تنها روش درمان آن جراحی است. روشهای درمان آن یا با روشهای با

برش جراحی است یا با روش آمبولیزاسیون (فرستادن لخته) از طریق پوست:

۱) روش استاندارد طلایی جراحی واریکوسل روش اینگوینال میکروسکوپیک می باشد که با برش کوچک پایین

شکم نزدیک خارج ریشه آلت و بالای بیضه و با کمک میکروسکوپ انجام میشود. مزیت این روش حفظ شریان

(سرخرگ) و عروق لنفاوی و عصب می باشد و میزان عود نیز کمتر است (حدود۱تا۲%).

۲ )روش جراحی اینگوینال که تقریبا مانند روش اول است اما بدون میکروسکوپ انجام می شود و بنابراین عوارض

آن بیشتر است (عود۹تا۱۶% و هیدروسل۳تا ۳۹%).

۳) روش جراحی رتروپریتوان که با برشی بالاتر از روش قبلی انجام می شود. عود ۱۱تا۱۵% و هیدروسل ۷%

ممکن است ایجاد گردد.

۴) روش جراحی با لاپاروسکوپ که با ایجاد حدود سه سوراخ در شکم و فرستادن گاز به داخل شکم برای ایجاد

فضای کافی برای کار انجام میشود. اما در این روش احتمال اسیب عروق بزرگ یا روده ها یا مثانه و… هر چند

ناشایع وجود دارد. هیدروسل ۵تا ۸% و عود کمتر از ۲% است و احتمال آسیب شریان نیز وجود دارد.

۵) روش آمبولیزاسیون از راه پوست که از راه وریدهای کنار ران به صورت موضعی لخته خون خود بیمار یا کویل

یا مواد سنتتیک و مصنوعی دیگر به داخل وریدها فرستاده می شوند. این روش نیاز به متخصص رادیولوژی ماهر

در این زمینه و تجهیزات پیشرفته دارد. عود ۴تا۱۱% دارد. این روش در مواردی که بیش از دو بار واریکوسل عود

کرده باشد توصیه می شود.

[irp posts=”382″ name=”استرس چیست؟ |علائم و نشانه های استرس و تکنیک های مدیریت استرس”]

مراقبت پیش و پس از عمل

پس از تصمیم گیری برای عمل و انجام آزمایشات روتین خون و بررسی اسپرم موهای ناحیه عمل شب قبل یا

صبح عمل تراشیده می شوند. از ساعت ۱۲ شب قبل از عمل بیمار دیگر چیزی نمی خورد. عمل با بیهوشی

عمومی یا بی حسی از کمر(نخاعی) بسته به شرایط بیمار و صلاحدید متخصص بیهوشی انجام می گردد.

مدت زمان عمل بستگی به فاکتورهای گوناگون دارد و متوسط ۳۰ تا ۴۰ دقیقه می باشد. بیمار همان روز یا

فردا صبح مرخص میشود و به مدت حداقل ۷تا ۱۴ روز استراحت پزشکی خواهد داشت. بهتر است نزدیکی از

روز هفتم به بعد انجام گردد.

عوارض

عوارض کوتاه مدت پس از عمل شامل: درد یا عفونت زخم یا خونریزی یا خون مردگی اطراف ناحیه عمل و …

می باشد. در برخی موارد ممکن است درد خفیفی برای مدتی باقی بماند یا بی حسی اطراف ناحیه عمل

یا پوست کیسه بیضه ایجاد شود.

عوارض بلندمدت: عود واریکوسل/ هیدروسل(جمع شدن مایع اطراف بیضه) / کوچک شدن بیضه(کمتر از ۱%).

پیگیری

حدود ۳تا ۴ ماه پس از عمل اولین آزمایش اسپرم انجام می شود و پس از آن با همین فاصله تا یکسال یا تا زمان

بارداری همسر آزمایش انجام می گردد. میزان بارداری پس از عمل در مطالعات مختلف بین ۳۰ تا ۶۰% گزارش شده

است. اگر زوج پس از درمان همچنان نابارور باشند توصیه به انجام روش های کمک باروری می شود.

 

بیشتر بخوانید: بیماری دیابت ، بیماری افسردگی ، بیماری فشار خون

منابع:

دکتر پیمان صالحی

دکتر محمد جعفر کیانی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا