
گرمازدگی چیست؟ گرمازدگی (به انگلیسی: Hyperthermia) عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن به حدود چهل درجه سانتیگراد است که به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایجاد میشود.
به عبارت دبگر گرمازدگی به هم خوردن تعادل در مکانیسمهای تنظیم دمایی بدن است و تولید گرما در بدن، بعلت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده، باعث گرمازدگی میشود.

علائم و نشانه های گرمازدگی
گرمازدگی انواع و مراحل مختلفی دارد که در هر مرحله با علائم خاصی مشخص می شود :
استرس گرمایی
اگر دمای بدن شما در حال افزایش است و نمی توانید از طریق عرق کردن بدن خود را خنک کنید شما در معرض استرس گرمایی هستید.
استرس گرمایی با علائمی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد مشخص می شود.
خستگی گرمایی
این مرحله با عرق کردن شدید، خستگی، قرمز شدن پوست، گرفتگی یا اسپاسم عضلات به همراه درد، سردرد یا سرگیجه خفیف و حالت تهوع مشخص می شود.
گرمازدگی
این مرحله با رنگ پریدگی، عرق شدید، تهوع، استفراغ و اسهال، جوش های ریز گرمازدگی، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، تکرر ادرار و ادرار تیره رنگ، از دست دادن تمرکز، ادم یا تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست و از دست دادن هوشیاری مشخص می شود.
سکته گرمایی
اگر گرمازدگی درمان نشود می تواند عوارض خطرناکی را به ویژه در نوزادان و کودکان و افراد بالای ۶۵ سال ایجاد کند.
این مرحله با ضربان ضعیف، تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست داغ و خشک و قرمز، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، تاری دید، تحریک پذیری و یا تغییرات خلقی، عدم هماهنگی و از دست دادن هوشیاری مشخص می شود.
سکته گرمایی شدید می تواند باعث نارسایی ارگان های بدن، کما و مرگ شود.
وضعیت دیگری که ممکن است با سکته گرمایی شدید رخ دهد، رابدومیلیز یا واپاشی ماهیچه مخطط است، این بیماری باعث تخریب سلول های عضلانی اسکلتی و ورود محتویات آن ها از جمله میوگلوبین به خون شده که موجب نارسایی کلیوی می شود.
نشانه های گرمازدگی عبارتند از:
افزایش دمای بدن
سردرد
سرگیجه و منگی
حال بد و بی اشتهایی
تشنگی شدید
تپش قلب
تند نفس کشیدن
تعریق شدید و پوست رنگ پریده و نمناک
انقباضات شدید عضلانی
راه های پیشگیری از گرمازدگی
مقدار زیادی آب خنک بنوشید بخصوص اگر در گرما ورزش میکنید
در روزهای بسیار گرم بین ساعتهای ۱۱ صبح تا سه بعدازظهر حتی الامکان بیرون نروید
حتیالامکان زیر تابش مستقیم آفتاب نمانید
پوست خود را مرتب با آب خنک کنید
دوش آب سرد بگیرید
لباس گشاد و به رنگ روشن بپوشید
در ورزش افراط نکنید
در هوای خیلی گرم از نوشیدن الکل حتی الامکان پرهیز کنید
در هوای گرم برای پیشگیری از گرمازدگی این نکات را رعایت کنید:
همراه داشتن مقدار کافی آب برای نوشیدن و خنک کردن پوست
پوشش مناسب: لباس گشاد به رنگ روشن و کلاه لبهدار
کرمهای ضد آفتاب وسیعالطیف (که از هر دو پرتو ماوراء بنفش A و B محافظت میکنند) با درجه محافظت (SPF) سی به بالا
عینک آفتابی مناسب که کنارههای چشم را محافظت کند، محافظت صد در صد در مقابل پرتو ماوراء بنفش بدهد و UV ۴۰۰ باشد. برای اطمینان از مرغوبیت عینک میتوانید به نشان استاندارد اتحادیه اروپا (CE) یا آمریکا (ANSI) اعتماد کنید.
چه زمانی نیاز به اقدامات فوری پزشکی است؟
خطرناکترین نوع گرمازدگی سکتهی گرمایی است که حتی میتواند کشنده باشد. انواع دیگر گرمازدگی اگر بهخوبی درمان نشوند میتوانند منجر به سکته شوند. این بیماری وقتی رخ میدهد که دمای بدن به بالای ۴۰ درجهی سانتیگراد برسد و اولین نشانهی آن غش کردن است. دیگر علائم آن عبارتند از:
کجخلقی
گیجی
از دست دادن هشیاری و تمرکز
برافروخته شدن پوست
کاهش تعرق
نبض ضعیف یا سریع
اگر در علائمتان بهبودی مشاهده نکردید به اورژانس زنگ بزنید.
درمان های خانگی برای گرمازدگی
استفاده از عناب و شکر
برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید. همچنین خوردنیهای سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه میشود. البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل میشود.
استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو
استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است. برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه خرده یخ مصرف شود، در غیر این صورت ملین و اسهال آور است.
با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونیکننده است، توصیه میشود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
استفاده از تـخم شـربتی
تخم شربتی در حقیقت دانه گیاه ریحان است که به علت داشتن ترکیبات لعاب دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده میشود. لعاب این دانهها پس از جذب آب، به صورت ژلهای در میآید که میتواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی در طب سنتی ایران به عنوان رفع کننده التهابات دستگاه تناسلی و مجاری ادرار کاربرد بسیار داشته است.
استفاده از بـه لیــمــو
به لیمو گیاهی به صورت درختچه است که از برگ آن استفاده میشود. این گیاه از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان آرام بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع کننده سرگیجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده میشود.
استفاده از هندوانه
هندوانه یک میوه تابستانی لطیف، آبدار، خنک کننده، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولا برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف میشود و مورد پسند بسیاری از مردم است.
طبیعت هندوانه سرد و تر است و برای افراد گرم مزاج بسیار مطلوب است. مربای پوست هندوانه برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار مفید است.
استفاده از گلاب برای افراد گرمازده
بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین میبرد و بدن را تقویت میکند. بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.
لینک کوتاه مطلب: https://piknet.ir/?p=271
گردآوری :در بخش سلامت مجله اینترنتی پیک نت
منبع: ویکی پدیا، باشگاه خبرنگاران، چطور ، کوکا