پیک نت مجله اینترنتی پیک نت شامل مطالب آموزشی، سلامت، بیوگرافی هنرمندان، بازیگران و ورزشکاران، اخبار روز ایران و جهان
تکرر ادرار یک عارضه‌ی شایع است که ممکن است بر اثر عوامل مختلفی در زنان و مردان رخ دهد. در این مقاله، ما به بررسی علل تکرر ادرار و روش‌های درمان آن می پردازیم.
تکرر ادرار؛ علت، تشخیص و درمان تکرر ادرار
تکرر ادرار یک عارضه‌ی شایع است که ممکن است بر اثر عوامل مختلفی در زنان و مردان رخ دهد. در این مقاله، ما به بررسی علل تکرر ادرار و روش‌های درمان آن می پردازیم.
تکرر ادرار چیست؟
تکرر ادرار یا پلوریا (Polyuria) به معنای تولید و تخلیه بیش از حد ادرار است. این مشکل ممکن است به صورت موقت یا مزمن رخ دهد و می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلف در سیستم ادراری یا سایر بخش‌های بدن باشد.
یکی از علل شایع تکرر ادرار، دیابت شیرین (Diabetes Mellitus) است. در دیابت شیرین، سطح قند خون بالا است و بدن تلاش می‌کند قند اضافه را از طریق ادرار دفع کند. این موضوع باعث تشدید ترشح ادرار و تکرر ادرار می‌شود. علاوه بر دیابت، مشکلات دیگری نیز می‌توانند تکرر ادرار را به همراه داشته باشند، از جمله اختلالات کلیوی، عفونت ادراری، تنظیم نامناسب هورمون آنتی‌دیورتیک (ADH) در بدن، مشکلات مربوط به پروستات در مردان، مصرف بعضی داروها و آب نوشیدن بیش از حد.
از کجا بفهمیم تکرر ادرار است؟
اگر بیش از هشت بار در روز یا بیش از دو بار در شب ادرار می کنید، یا تعداد دفعاتی که در روز ادرار می کنید آزارتان می دهد، ممکن است تکرر ادرار داشته باشید.
بسیاری از مردم خجالت می کشند که مشکلات مربوط به ادرار را با پزشک خود در میان بگذارند. اما از آنجایی که برخی از اختلالات که باعث ادرار زیاد می شوند کاملا جدی هستند، افرادی که بیش از حد ادرار می کنند باید توسط پزشک معاینه شوند.
علل تکرر ادرار:
تکرر ادرار می تواند نشانه بسیاری از مشکلات مختلف از بیماری کلیوی گرفته تا نوشیدن بیش از حد مایعات باشد. هنگامی که تکرر ادرار با تب، نیاز فوری به ادرار کردن و درد یا ناراحتی در ناحیه شکم همراه باشد، ممکن است دچار عفونت مجاری ادراری شوید. سایر علل احتمالی تکرر ادرار عبارتند از:
- عفونت مجاری ادراری: عفونت مجاری ادراری، به خصوص سیستیت، یکی از علل شایع تکرر ادرار است. عفونت مجاری ادراری ممکن است از طریق باکتری‌هایی که وارد مجاری ادراری می‌شوند، به وجود بیاید. علایم عفونت مجاری ادراری شامل تکرر ادرار، سوزش و درد هنگام ادرار، ادرار داشتن مقدار کمتر از معمول، ادرار غیرعادی بو دار یا غیر شفاف، و در برخی موارد، تب نیز می‌شود. درمان عفونت مجاری ادراری عموماً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است، که بهتر است توسط پزشک تجویز شود.
- التهاب پروستات: در مردان، التهاب پروستات می‌تواند علتی برای تکرر ادرار باشد. التهاب پروستات ممکن است به علت عفونت باکتریایی یا علل غیرعفونی مانند آتروفی یا التهاب غیرباکتریایی رخ دهد. علایم التهاب پروستات شامل تکرر ادرار، سوزش و درد در ناحیه مجاری، ادرار آهسته و دارای شتاب و در برخی موارد، درد در منطقه زیر شکمی است. درمان التهاب پروستات شامل مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، آنتی‌بیوتیک‌ها و در موارد شدیدتر، داروهای ضد درد و آرام‌بخش‌ها است.
- اختلالات مثانه: مشکلات مربوط به عملکرد مثانه می‌توانند باعث تکرر ادرار شوند. برخی از این مشکلات شامل جمع شدن غیرطبیعی مثانه (مثانه هایپراکتیو یا مثانه زیادفعال)، ضعف عضلات مثانه، پرولاپس مثانه (تحریک آوردن مثانه به داخل واژن در زنان) و مثانه عصبی (انقباضات ناخواسته و ناقص عضلات مثانه) هستند. درمان این اختلالات شامل تمرینات تقویتی مثانه، تغییر در الگوی ادرار و در برخی موارد، داروها مانند مهارکننده‌های مثانه می‌شود.
- بارداری: تکرر ادرار در دوران بارداری بسیار رایج است. جنین می تواند روی مثانه شما فشار بیاورد و باعث تکرر ادرار می شود. ممکن است مجبور شوید در سه ماهه اول و سوم خود دفعات بیشتری ادرار کنید. در سه ماهه دوم کمتر دیده می شود.
- سن: با پیشرفت سن، تغییرات طبیعی در ساختار و عملکرد بدن رخ می‌دهد که ممکن است باعث تکرر ادرار شود. برخی از عوامل مرتبط با سن که می‌توانند منجر به این مشکل شوند عبارتند از:
- ضعف عضلات مثانه: با پیشرفت سن، عضلات مثانه ممکن است ضعیف‌تر شوند و نتوانند به خوبی کنترل ادرار را داشته باشند. این می‌تواند منجر به تکرر ادرار و نیاز مکرر به استفاده از توالت شود.
- افزایش حجم پروستات: در مردان، با پیشرفت سن، پروستات ممکن است بزرگتر شود (بیماری معروف به تضخم پروستات یا BPH). این واقعیت می‌تواند فشار روی مجاری ادراری را افزایش داده و منجر به نیاز متکرر به ادرار کردن شود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات در سطح هورمون‌ها در سنین مختلف می‌تواند تأثیری بر روی فعالیت مثانه داشته باشد و باعث تکرر ادرار شود.
پیشنهاد: انواع کمر درد
آزمایش و تشخیص:
آزمایشات تکرر ادرار می‌توانند به منظور تشخیص علت تکرر ادرار انجام شوند. در زیر، تعدادی از آزمایشات رایج برای ارزیابی تکرر ادرار ذکر شده است:
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار، یکی از ابزارهای اصلی در تشخیص مشکلات مجاری ادراری است. این آزمایش شامل بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ادرار است. می‌تواند نشان دهنده وجود عفونت مجاری ادراری، وجود خون در ادرار، نشانگرهای التهاب و دیگر تغییراتی باشد که ممکن است با تکرر ادرار مرتبط باشد.
- آزمایش کشف باکتری در ادرار: اگر تکرار ادرار به علت عفونت مجاری ادراری است، آزمایش کشف باکتری در ادرار می‌تواند به تشخیص عفونت کمک کند. در این آزمایش، نمونه ادرار برای شناسایی و شمارش باکتری‌ها به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
- آزمایش پروستات: برای مردان با تکرر ادرار، آزمایش پروستات ممکن است انجام شود. این آزمایش شامل اندازه‌گیری میزان آنتی‌ژن‌های خاص (PSA) در خون است. PSA یک نشانگر معمول برای سلامتی پروستات است و میزان بالا آن ممکن است به وجود مشکلاتی مانند التهاب پروستات اشاره کند.
- سونوگرافی مجاری ادراری: سونوگرافی مجاری ادراری، از طریق موج‌های صوتی، تصویربرداری از سیستم مجاری ادراری را انجام می‌دهد. این آزمایش می‌تواند نشان دهنده مشکلاتی مانند سنگ‌های ادراری باشد.
- سیستوسکوپی: در صورت نیاز، پزشک می‌تواند سیستوسکوپی را انجام دهد. در این روش، یک لوله نازک با دوربین به مجاری ادراری وارد می‌شود تا از داخل مجاری ادراری تصاویری دریافت شود. این روش ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر مشکلات مجاری ادراری مانند پرولاپس مثانه یا مثانه عصبی مورد استفاده قرار گیرد.
روش های درمان تکرر ادرار:
- درمان عامل اولیه: اگر عفونت مجاری ادراری علت تکرر ادرار است، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً توصیه می‌شود. در صورتی که التهاب پروستات باعث تکرر ادرار شده است، درمان با داروهای ضد التهاب و آنتی‌بیوتیک‌ها به کار می‌رود.
- تمرینات مثانه: تمرینات تقویت عضلات مثانه می‌تواند به بهبود کنترل مثانه و کاهش تکرر ادرار کمک کند. این تمرینات شامل تمرینات کششی و تقویتی عضلات مثانه هستند.
- تغییر در عادات ادرار: تغییر در نحوه‌ی ادرار و مدفوع کردن می‌تواند تاثیر مثبتی در کاهش تکرر ادرار داشته باشد. به عنوان مثال، ترکیب کمتر مایعات در ساعات شب، استفاده از تکنیک‌های تأخیر ادرار و تغییر فاصله زمانی بین ادرارها می‌تواند مفید باشد.
- داروها: در برخی موارد، استفاده از داروها می‌تواند در درمان تکرر ادرار مؤثر باشد. مثلاً در برخی موارد از داروهای ضد انسدادی مثانه یا داروهای آرام بخش مثانه استفاده می‌شود.
- درمان عوامل روانی: اگر استرس و اضطراب عامل تکرر ادرار است، روش‌های مدیریت استرس مانند تمرینات تنفسی، ماساژ و روش‌های ریلکساسیون می‌توانند به کاهش تکرر ادرار کمک کنند.
آیا درمانی برای تکرر ادرار وجود دارد؟
درمان تکرر ادرار به علت پزشکی زمینه ای بستگی دارد. آنتی بیوتیک ها معمولا برای درمان عفونت ادراری تجویز می شوند. اگر بزرگی پروستات دارید، ممکن است برای شما دارویی برای کوچک کردن پروستات تجویز شود.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که در صورت مواجهه با تکرر ادرار، مراجعه به پزشک تخصصی مهم است. پزشک شما باید ارزیابی دقیقی از علت تکرر ادرار انجام دهد و بر اساس آن، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
اگر با تکرر ادرار مواجه هستید و این مشکل به طور مداوم ادامه دارد یا علاوه بر تکرر ادرار، علائم دیگری نیز دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما با بررسی و تشخیص صحیح، می‌تواند علت تکرر ادرار را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
