افسردگی چیست و راه درمان + مهمترین علائم افسردگی

افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از دست دادن علاقه می شود. اختلال افسردگی اساسی یا افسردگی بالینی نیز نامیده می شود، بر احساس، تفکر و رفتار شما تأثیر می گذارد و می تواند منجر به انواع مشکلات عاطفی و جسمی شود. ممکن است در انجام فعالیت های عادی روزمره مشکل داشته باشید، و گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که زندگی ارزش زندگی کردن را ندارد.

احساس غم و اندوه طبیعی است. همه در مقاطعی از زندگی خود احساس ناراحتی می‌کنند. اما اگر این احساسات بیش از دو هفته طول کشید یا به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره شما تأثیر گذاشت، ممکن است نشانه‌ای از افسردگی باشد. افسردگی یک بیماری جدی است که می‌تواند زندگی شما را مختل کند. اگر فکر می‌کنید ممکن است افسرده باشید، مهم است که به دنبال کمک باشید. در این مقاله، به بررسی افسردگی، انواع آن، علائم آن، علل آن، درمان آن و راه‌های پیشگیری از آن می‌ پردازیم.

افسردگی چیست؟

افسردگی یک اختلال خلقی است که با احساس غم و اندوه شدید، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش و تغییر در الگوهای خواب و اشتها مشخص می‌شود. افسردگی می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد و می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند.

افسردگی با تغییرات خلقی و احساسات عادی در مورد زندگی روزمره متفاوت است. این می تواند همه جنبه های زندگی از جمله روابط با خانواده، دوستان و جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. این می تواند ناشی از یا منجر به مشکلات در مدرسه و محل کار شود. افسردگی ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد.

افسردگی از هر 15 بزرگسال (7/6 درصد) در هر سال یک نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. و از هر شش نفر یک نفر (16.6%) در دوره ای از زندگی خود افسردگی را تجربه می کند. افسردگی می تواند در هر زمانی رخ دهد، اما به طور متوسط، ابتدا در اواخر نوجوانی تا اواسط دهه 20 سالگی ظاهر می شود. زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا می شوند. برخی مطالعات نشان می دهد که یک سوم زنان در طول زندگی خود یک دوره افسردگی اساسی را تجربه می کنند. زمانی که بستگان درجه یک (والدین/فرزندان/خواهر و برادر) افسردگی دارند، میزان وراثت پذیری بالایی (تقریباً 40%) وجود دارد.

علائم افسردگی

علائم افسردگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خلق پایین یا غمگین
• از دست دادن علاقه یا لذت از فعالیت‌های لذت بخش
• احساس خستگی یا کمبود انرژی
• تغییرات اشتها، افزایش یا کاهش وزن
• مشکلات خواب، بی‌خوابی یا بیش از حد خوابیدن
• مشکلات تمرکز یا تصمیم‌گیری
• احساس گناه، بی‌ارزشی یا بی‌کفایت بودن
• افکار خودکشی یا صدمه به خود
• تغییرات در سطح فعالیت، کند شدن یا افزایش فعالیت
• درد جسمی که با درمان پزشکی بهبود نمی‌یابد

همه افراد افسرده هر یک از این علائم را تجربه نمی کنند. برخی از افراد تنها علائم کمی را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر علائم بسیاری را تجربه می کنند. 

برای بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی، علائم معمولاً آنقدر شدید است که باعث ایجاد مشکلات قابل توجه در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی یا روابط با دیگران می شود. برخی از افراد ممکن است به طور کلی احساس بدبختی یا ناراحتی کنند بدون اینکه واقعاً دلیل آن را بدانند.

علائم افسردگی در کودکان و نوجوانان

علائم و نشانه های رایج افسردگی در کودکان و نوجوانان مشابه بزرگسالان است، اما ممکن است تفاوت هایی نیز وجود داشته باشد.

• در کودکان کوچکتر، علائم افسردگی ممکن است شامل غمگینی، تحریک پذیری، نگرانی، درد، امتناع از رفتن به مدرسه یا کمبود وزن باشد.
• در نوجوانان، علائم ممکن است شامل غمگینی، تحریک پذیری، احساس منفی و بی ارزشی، عصبانیت، عملکرد ضعیف یا حضور ضعیف در مدرسه، احساس سوء تفاهم و حساسیت شدید، استفاده از مواد مخدر یا الکل، خوردن یا خواب زیاد، آسیب رساندن به خود، از دست دادن علاقه باشد.

علائم افسردگی در افراد مسن

افسردگی یک بخش طبیعی از افزایش سن نیست و هرگز نباید درباره آن سهل انگاری کرد. متأسفانه، افسردگی اغلب در افراد مسن تشخیص داده نمی‌شود و درمان نمی‌شود، و آنها ممکن است تمایلی به درخواست کمک نداشته باشند. علائم افسردگی ممکن است در افراد مسن متفاوت یا کمتر آشکار باشد، مانند:

• مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی
• درد یا درد فیزیکی
• خستگی، از دست دادن اشتها، مشکلات خواب یا از دست دادن علاقه به رابطه جنسی – که ناشی از بیماری یا دارو نیست
• اغلب تمایل دارند در خانه بمانند، به جای بیرون رفتن برای معاشرت یا انجام کارهای جدید
• افکار یا احساسات خودکشی، به ویژه در مردان مسن

انواع افسردگی

افسردگی چندین نوع دارد که علائم و شدت آن‌ها متفاوت است. برخی از انواع افسردگی عبارتند از:

• افسردگی بالینی (Clinical depression): شایع‌ترین نوع افسردگی است که با علائم شدید همچون ناراحتی، کاهش علاقه به فعاليت هاي روزانه و تغييرات قابل توجّه در خوراك و خواب همراه است.
• افسردگي مزمّن (Persistent depressive disorder): نوعي افسردي است كه حالات خُلقي پائين را به صورت پيوستّة يا تكرار شده به مُدّت دو سال يا بيشتَر نشان مي دَهَد.
• افسردي فصلي (Seasonal affective disorder): نوعي افسردي است كه در فصل هاي خاصي از سال (معمولا پاييز و زمستان) بروز مي كند و با كاهش نور خورشيد در اين فصل ها ارتباط دارد.
• افسردي پيش از قاعدگي (Premenstrual dysphoric disorder): نوعي افسردي است كه در روزهاي پيش از شروع قاعدگي زنان بروز مي كند و با علائم شديد همچون تحريك پذيري، اضطراب، ناراحتي و تغييرات خلق همراه است.
• افسردي ناشی از بیماری (Depression due to medical condition): نوعی افسردگی است که به عنوان یک عارضه یا نتیجه‌ای از بیماری‌های جسمی مثل کم‌کاری تیروئید، سرطان، پارکینسون و … رخ می‌دهد.

علل افسردگی

افسردگی می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد، حتی فردی که به نظر می رسد در شرایط نسبتا ایده آل زندگی می کند. علل افسردگی کاملاً شناخته شده نیست، اما عواملی که می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند عبارتند از:

• ژنتیک
• تغییرات در مغز، مانند کاهش سطح سروتونین
• تجربیات زندگی استرس‌زا، مانند از دست دادن عزیز، طلاق یا بیکاری
• برخی از بیماری‌های پزشکی، مانند اختلالات تیروئید یا بیماری قلبی
• مصرف برخی از داروها، مانند داروهای ضدبارداری

تشخیص افسردگی

پزشک برای تشخیص افسردگی، با بیمار مصاحبه می‌کند و علائم او را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است آزمایش‌های خون و تصویربرداری از مغز را برای رد سایر بیماری‌ها تجویز کند.

درمان افسردگی

افسردگی یکی از قابل درمان ترین اختلالات روانی است. بین 80 تا 90 درصد از افراد مبتلا به افسردگی در نهایت به خوبی به درمان پاسخ می دهند. تقریباً همه بیماران تا حدودی از علائم خود تسکین می یابند.

درمان افسردگی معمولاً شامل ترکیبی از دارو و روان‌درمانی است. داروهای ضد افسردگی با افزایش سطح سروتونین یا سایر مواد شیمیایی در مغز به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کنند. روان‌درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا با افسردگی خود کنار بیایند و مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزند.

درمان دارویی

داروهای ضد افسردگی می‌توانند به بهبود علائم افسردگی کمک کنند. انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد که هر کدام مکانیسم عمل متفاوتی دارند. بعضی از داروهای ضدافسردگی عبارتند از: فلوکستین، سرترالین، ونلافاکسین و بوپروپین.

داروهای ضدافسردگی ممکن است در یک یا دو هفته اول استفاده بهبودی ایجاد کنند، اما ممکن است فواید کامل آن برای دو تا سه ماه مشاهده نشود. اگر بیمار پس از چند هفته بهبودی کمی داشته باشد یا هیچ بهبودی نداشته باشد، روانپزشک او می تواند دوز دارو را تغییر دهد یا یک داروی ضد افسردگی دیگر اضافه یا جایگزین کند. در برخی شرایط، سایر داروهای روانگردان ممکن است مفید باشند. مهم است که در صورت عدم تاثیر دارو یا بروز عوارض جانبی به پزشک خود اطلاع دهید.

روانپزشکان معمولاً توصیه می کنند که بیماران تا شش ماه یا بیشتر پس از بهبود علائم به مصرف دارو ادامه دهند. 

درمان روان درمانی

روان درمانی یا «گفتگودرمانی» گاهی به تنهایی برای درمان افسردگی خفیف استفاده می شود. برای افسردگی متوسط ​​تا شدید، روان درمانی اغلب همراه با داروهای ضد افسردگی استفاده می شود. درمان شناختی رفتاری (CBT) در درمان افسردگی موثر است. CBT شکلی از درمان است که بر حل مشکل در زمان حال متمرکز است. CBT به فرد کمک می کند تا تفکر تحریف شده/منفی را با هدف تغییر افکار و رفتار تشخیص دهد تا به چالش ها به شیوه ای مثبت تر پاسخ دهد.

روان درمانی ممکن است فقط فرد را شامل شود، اما می تواند شامل دیگران نیز شود. به عنوان مثال، خانواده یا زوج درمانی می تواند به حل مسائل در این روابط نزدیک کمک کند. گروه درمانی افراد مبتلا به بیماری های مشابه را در یک محیط گرد هم می آورد و می تواند به شرکت کننده کمک کند تا یاد بگیرد که دیگران چگونه در موقعیت های مشابه کنار می آیند.

بسته به شدت افسردگی، درمان ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد. در بسیاری از موارد، بهبود قابل توجهی در 10 تا 15 جلسه ایجاد می شود.

درمان با الکتروشوک (ECT)

ECT یک درمان پزشکی است که معمولاً برای بیماران مبتلا به افسردگی شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند اختصاص داده شده است. این شامل یک تحریک الکتریکی مختصر مغز در حالی که بیمار تحت بیهوشی است. یک بیمار به طور معمول دو تا سه بار در هفته و در مجموع 6 تا 12 درمان ECT دریافت می کند. معمولاً توسط تیمی از متخصصان پزشکی آموزش دیده از جمله روانپزشک، متخصص بیهوشی و پرستار یا دستیار پزشک مدیریت می شود.

درمان‌های مکمل

برخی از درمان‌های مکمل نیز می‌توانند در بهبود علائم افسردگی کمک کنند، از جمله:

• طب سوزنی
• یوگا
• تمرینات تنفسی
• طبیت درمانی
• گیاه‌درمانی

پیشگیری از افسردگی

راه‌های مختلفی برای پیشگیری از افسردگی وجود دارد، از جمله:

• مراقبت از سلامت جسمی: داشتن تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به بهبود خلق و خو کمک کند.
• آموزش مدیریت استرس: یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس می‌تواند به فرد کمک کند تا با رویدادهای استرس‌زا کنار بیاید.
• ارتباط با دیگران: داشتن روابط اجتماعی حمایتی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس تنهایی و انزوا نکند.

مشکلات ناشی از افسردگی

افسردگی می‌تواند تأثیر منفی بر زندگی روزمره بگذارد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است در انجام وظایف روزمره خود، مانند کار، تحصیل یا روابط خود با دیگران، مشکل داشته باشند. افسردگی همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی، مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت و چاقی را افزایش دهد.

نتیجه گیری

افسردگی یک بیماری جدی است که می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. درمان افسردگی معمولاً شامل ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی است. با درمان مناسب، اکثر افراد می‌توانند بهبود پیدا کنند و زندگی سالم و پربار داشته باشند.